Stanowisko Stowarzyszenia Kongres Kobiet (SKK)

Dobre praktyki spółek notowanych na GPW 2021

Równość kobiet i mężczyzn to dziś powszechnie uznany standard prowadzenia biznesu.

Świadczy o tym rosnąca liczba inicjatyw podejmowanych przez firmy ale też rządy krajów

europejskich na rzecz wyrównania poziomu płac oraz zwiększenia udziału kobiet w gremiach

decyzyjnych. Ustawy o równości płac zobowiązujące firmy do upublicznienia informacji o

luce płacowej i podjęcia działań naprawczych funkcjonują już w Austrii, Belgii, Francji czy

Wielkiej Brytanii. Kwoty w biznesie zaś, wprowadzone po raz pierwszy w Norwegii w 2003,

działają m.in. we Włoszech, Niemczech, Austrii czy Portugalii. Działania te wspiera

Komisja Europejska (Dyrektywa 2006/54/EC dotycząca równości płac i rekomendacja w

sprawie jawności płac 2014 oraz Dyrektywa w sprawie poprawy równowagi płci w zarządach

spółek COM (2012)614 Final).

W wielu krajach europejskich równouprawnienie płci jest integralną częścią strategii firm i

budowania ich pozycji na rynku. To kwestia wiarygodności w kategoriach praw człowieka i

rosnącej presji na zrównoważenie modelu rozwoju. Ale też dbałość o interesy akcjonariuszy.

Na tym tle Polska jest daleko w tyle, zwłaszcza jeśli wyłączymy dobre praktyki filii

korporacji międzynarodowych działających w naszym kraju. Od 20 lat średnia luka w

wynagrodzeniach utrzymuje się w Polsce na poziomie ok 20% a w sektorze prywatnym

przekracza 28% (Raport IBS c 2015). Udział kobiet w Zarządach firm wynosi ok. 12%

członków Zarządu i ok. 4-7% prezesów Zarządu.

W tym kontekście inicjatywa Komitetu ds. Ładu Korporacyjnego, aby do praktyk firm

notowanych na giełdzie włączyć równouprawnienie płci jest bardzo potrzebna, ale

niewystarczająca. Jednak w porównaniu do istniejących już dobrych praktyk europejskich

propozycje zawarte w projekcie są naszym zdaniem, zbyt ogólne. Równocześnie jest to dobry

moment na zwiększenie działań na rzecz równości. Obecny kryzys i skutki pandemii

COVID-19 zwiększają otwartość przedsiębiorców na nowe myślenie, re-set i przełamywanie

stereotypów w zarzadzaniu firmą.

Stowarzyszenie Kongres Kobiet proponuje więc poniższe uzupełnienia:

1) Postulujemy, aby (punkt 1.5.) spółki giełdowe dodatkowo publikowały informację o

różnicy w średnich płacach kobiet i mężczyzn w ramach poszczególnych stanowisk/

widełek płac oraz różnice w płacach zasadniczych, bez dodatkowych elementów

wynagrodzeń. Te informacje, wraz z proponowanym w projekcie wskaźnikiem

wynagrodzeń, pozwolą na lepszą ocenę sytuacji i źródeł luki w poziomie płac a tym samym

na podjęcie skutecznych działań naprawczych.

2) Pojęcie różnorodności (pkt 2.2) powinno być doprecyzowane, z wyjaśnieniem

explicite, że podstawowymi wyznacznikami różnorodności są płeć i wiek. A także

rekomendujące wprost politykę zwiększania udziału kobiet. Postulujemy jednoznaczny

zapis o dążeniu do równej reprezentacji kobiet i mężczyzn w organach spółki (punkt 2.3)

z określeniem minimum poziomu 40% przedstawicieli niedoreprezentowanej płci

zgodnie z wspomnianą wyżej rekomendacją Komisji Europejskiej. Zapis o zapewnieniu

różnorodności we władzach spółki jest bardzo istotny i zgodny z zaleceniami Komisji

Europejskiej z 2014 roku, ale jest zbyt ogólny i może stanowić „furtkę” do opóźniania

działań pro-równościowych. W tym kontekście proponujemy powrót do wcześniejszych

dobrych praktyk GPW. W latach 2011-2014 zawierały one rekomendację (tryb „przestrzegaj

lub wyjaśnij”), aby spółki informowały o składzie władz w podziale na płeć i wskazywały na

działania naprawcze. Na tej podstawie publikowane były okresowe raporty (”Kobiety w

kierownictwie spółek giełdowych- udział i rola kobiet na polskim rynku kapitałowym”, GPW

Warszawa publikowany w latach 2011-2014). W 2015 roku ten zapis został usunięty z

dobrych praktyk na rzecz zapisu o różnorodności. Wstrzymano też publikacje raportu.

3) Proponujemy też, aby zapis o równości plac kobiet i mężczyzn był powtórzony/

podkreślony ponownie w pkt 6 dotyczącym wynagrodzeń. Wzmocni to przekaz zapisany

w pkt. 1.5

Jako Stowarzyszenie Kongres Kobiet (SKK) jesteśmy gotowe do współpracy z

GPG/Komitetu w zakresie dalszych prac dotyczących dobrych praktyk w obszarze

równouprawnienia płci. W załączeniu projekt ustawy o równej płacy opracowany przez

zespół ekspertów Stowarzyszenia Kongres Kobiet, który zawiera więcej propozycji do

rozważenia w przyszłych pracach Komitetu w tym obszarze.

Anna Karaszewska

Prezeska SKK

Prof. Małgorzata Fuszara

Przewodnicząca Rady SKK